2025-05-05
Waar de meeste mensen Ayurveda kennen van de dosha’s (vata, pitta, kapha), speelt een ander driedelig systeem een essentiële rol in onze mentale en spirituele gezondheid: de gunas.
Deze drie kwaliteiten, rajas, tamas en sattva, beschrijven de toestand van onze geest en beïnvloeden hoe we denken, voelen en handelen. Ze zijn voortdurend in beweging en vormen samen de psychologische en energetische dynamiek van elk menselijk wezen.
Sattva: helderheid en harmonie
Sattva staat voor zuiverheid, balans, licht en bewustzijn. Een geest die gedomineerd wordt door sattva is kalm, helder, liefdevol en vol mededogen. Sattvische mensen hebben een sterk moreel kompas, zoeken waarheid, en zijn vaak gericht op groei, zelfreflectie en spirituele ontwikkeling.
Sattva versterken: Meditatie, een zuiver dieet (vers, plantaardig, biologisch), tijd in de natuur en spirituele studie helpen om sattva te cultiveren.
Rajas: beweging en passie
Rajas is de kracht van activiteit, verlangen, ambitie en onrust. Het is verantwoordelijk voor verandering, creativiteit en motivatie, maar ook voor onbalans, als het doorschiet. Een geest die te veel rajas bevat, is vaak rusteloos, prikkelbaar, competitief of geobsedeerd door succes.
Rajas balanceren: Mindful omgaan met prikkels, matiging in voeding en digitale consumptie, en het cultiveren van rust kunnen rajas verzachten.
Tamas: traagheid en onwetendheid
Tamas is het principe van traagheid, zwaarte, duisternis en vergetelheid. Een tamasische geest is vaak traag, depressief, angstig of apathisch. Maar tamas is niet per se “slecht”: het geeft ook stabiliteit, rust en helpt ons slapen. De sleutel ligt in de juiste verhouding.
Tamas transformeren: Beweging, frisse voeding, ochtendlicht en mentale stimulatie helpen om tamas te verlichten en in balans te brengen.
Volgens Ayurveda streven we naar een geest die hoofdzakelijk sattvisch is, met gezonde hoeveelheden rajas (voor daadkracht) en tamas (voor rust en verankering). Onbalans tussen deze drie leidt vaak tot psychische klachten zoals angst (te veel rajas), depressie (te veel tamas) of spirituele leegte (gebrek aan sattva). Een Ayurvedische benadering van de psyche is dus niet gericht op het onderdrukken van emoties of symptomen, maar op het herkennen van energetische tendensen en het herstellen van evenwicht. Door onze levensstijl, voeding, omgeving en gedachten aan te passen, kunnen we onze geest voeden en zuiveren, stap voor stap.
Ayurveda leert ons dat de geest niet losstaat van het lichaam, en dat ware gezondheid begint bij innerlijke harmonie. Door de gunas te begrijpen en te observeren in ons dagelijks leven, krijgen we niet alleen meer inzicht in onze psyche, maar ook een krachtig kompas voor persoonlijke groei en welzijn.
Admin - 10:53:40 | Een opmerking toevoegen